۱. برای تمدن تعاریف زیادی شده و در باره تفاوتش با فرهنگ هم مطالب فراوانی گفته شده است. در این تعاریف، اصولاروی «ترقی و پیشرفت» در زندگی مادی تأکید دارند و البته، همه، در غرب و شرق، در سطوح... ادامه متن
عنوان «اختیارات» دانشی است که از علم نجوم و هیئت و تقویم، دستور العمل تقویمی برای زندگی مردم، بر اساس قاعده سعد و نحس ایام و وقت، ترتیب می دهد. منابعش می تواند منابع دینی یا برگرفته از دانش... ادامه متن
درباره شیخ علی خان زنگنه (م ۱۱۰۱)، نخست وزیر [اعتماد الدوله] با کفایت شاه سلیمان صفوی (سلطنت از ۱۰۷۷ تا ۱۱۰۵) مطالب زیادی در منابع تاریخی دوره صفوی آمده است. عامه مردم، تا روزگار ما، با تعبی... ادامه متن
خلاصه تقابل سنت و تجدد، و تأثیر آن در عرصه های مختلف، از عرفیات گرفته تا شرعیات، یکی از مسائل جدی ما طی نزدیک به دو قرن بوده و هست و به نظرم می رسد همچنان ادامه دارد. این جدال، یکی از سخت تر... ادامه متن
سیطره تفکر ارسطویی بر تاریخ تفکر عقلی در اسلام، از همان آغاز، سبب شده است تا هر باری که در متون قدیم فلسفی، نامی از سوفسطائیان به میان می آید، بدیده تحقیر به آنان نگریسته شده، و به عنوان دشم... ادامه متن
یادداشت کوتاه استاد درباره کتاب از شیطان تا میکروب : اغلب، ترکیب مفاهیم اسلامی و غربی در صد و پنجاه سال گذشته، در حوزه سیاست تعقیب می شود. این که مثلا، در باره مشروطه، یا جمهوری، چگونه تلاش... ادامه متن
گفتگو: مهسا رمضانیاین روزها بسیاری از جامعه شناسان از تغییر سبک زندگی جوانان و اولویت یافتن «فراغت» به جای «فعالیت های فکری» حرف می زنند. آنچه در این فضا، ذهن را به خود مشغول می کند، این است... ادامه متن
فخر رازی (م 606) یکی از کلیدهای اصلی برای گشودن راز انقباض و انبساط در تفکر علمی مسلمانان است. این امر نه فقط به خاطر آرای خود او، بلکه به دلیل ویژگی او در کاربست نظریات فلسفی و کلامی در علو... ادامه متن
داستان حضور روحانیت در کنار حکومت ها، و به صورت رسمی، از دوره صفوی آغاز شد. این همراهی، از زمان کرکی (م 940) جدی شد و در تمام حکومت دویست و بیست و اندی ساله صفوی (تا سال 1135) با شدت و ضعف ا... ادامه متن
ملاصدرا می نویسد: «امام حسین(ع) نه به خنجر بیداد شمر ذی الجوشن، بلکه به معجون افیون پر سمّ مکر و افسون و تریاق پرزهر اتفاق اهل نفاق خونش با خاک کربلا آمیخته شد، که “قتل الحسین یوم السق... ادامه متن
